Smog i jego wpływ na zdrowie pracownika

Smog i dyskusje na jego temat powracają jak bumerang – niestety, od lat niepokojąco aktualny. Jednak nie ma się co dziwić, gdyż dane na ten temat są zatrważające: ponad 92% ludzi na świecie oddycha zanieczyszczonym powietrzem, a co roku odnotowuje się 3 mln zgonów z tego powodu! Warto zatem dowiedzieć się, z czym konkretnie mamy do czynienia praktycznie każdego dnia.

Zacznijmy od nazwy – wyraz „smog” pochodzi z języka angielskiego i jest połączeniem słów smoke (dym) oraz fog (mgła). Powstawaniu tego zjawiska atmosferycznego sprzyjają bezwietrzna pogoda w połączeniu z bardzo dużą ilością zanieczyszczeń, na stosunkowo niewielkim obszarze (np. miasto).

Poznaj smog od środka

To mieszanka pary wodnej, bądź też mgły z dymem. W dymie zawierają się szkodliwe związki chemiczne, takie jak tlenek siarki i tlenek azotu oraz substancje stałe, czyli pyły zawieszone. Te ostatnie stanowią główne zagrożenie, gdyż są mieszanką cząstek organicznych i nieorganicznych, które utrzymują się w powietrzu. Co to dokładnie oznacza?

Pył zawieszony, który, chcąc nie chcąc, każdego dnia wdychamy, składa się z substancji toksycznych, czyli:

– wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (m.in. benzo[a]piren),
– metali ciężkich,
– dioksyn i furanów,
– PM10,
– PM2,5.

Najbardziej niebezpieczne dla naszego zdrowia są cząsteczki PM10 oraz PM2,5. Ich niewielki rozmiar sprawia, że mogą docierać do górnych dróg oddechowych i płuc, a pył PM2,5 – nawet do krwi.

Przyczyn powstawania zanieczyszczonego powietrza jest kilka. Należą do nich m.in.: domowe piece grzewcze, elektrownie węglowe i zakłady przemysłowe, a także transport samochodowy. Są to czynniki wymieniane przez światowe organizacje i agencje, zajmujące się badaniem stanu środowiska.

Jednak jako główną przyczynę zanieczyszczenia powietrza w Polsce wskazuje się ogrzewanie domów za pomocą węgla i innych paliw stałych (aż 70% domów jednorodzinnych ogrzewane jest węglem!). Najczęściej spala się je w piecach, które nie spełniają określonych standardów emisyjnych. Taki stan określa się mianem „niskiej emisji”, która jest główną przyczyną obecności w powietrzu pyłów zawieszonych oraz benzo(a)pirenu.

W związku z tym można powiedzieć, że w Polsce wszyscy palą! Jak pewnie wiesz, benzo(a)piren to jedna z najbardziej rakotwórczych substancji zawartych w papierosach. Za sprawą spalin samochodowych i ogrzewania domów węglem w kiepskiej jakości piecach, mamy tych substancji w powietrzu pod dostatkiem, a każdy oddech możemy traktować, jak tzw. „dymek”.

Smog niejedno ma imię

Dzięki przedstawionej niżej klasyfikacji uświadomisz sobie kolejną ważną rzecz – problem złej jakości powietrza dotyka nas przez cały rok, a nie tylko w okresie zimowym, kiedy zanieczyszczenia  możemy często zobaczyć gołym okiem. Dlaczego tak się dzieje?

Rozróżniamy dwa rodzaje smogu:

1. Klasyczny (inaczej smog kwaśny lub londyński) – występuje głównie od listopada do lutego w umiarkowanej strefie klimatycznej – w regionach, w których domy są ogrzewane przez spalanie węgla.

2. Fotochemiczny (smog utleniający) – tworzy się głównie w miesiącach letnich; unosi się zazwyczaj w słoneczne dni, gdy temperatura powietrza jest wysoka (25-35°C), a na ulicach panuje duży ruch. Ten rodzaj smogu obserwowany jest w wielu miastach na całym świecie, jak np. Santiago de Chile, Caracas, Meksyk, Ateny, Pekin, Tokio, Rzym. W Polsce są to m.in. Kraków i Warszawa.

Na podstawie powyższych definicji łatwo stwierdzić, że w Polsce mamy do czynienia z obydwoma rodzajami smogu, co oznacza, że praktycznie przez cały rok wdychamy szkodliwe dla naszego zdrowia substancje.

Toksyczny wdech – konsekwencje

To już oczywiste, że zanieczyszczone powietrze jest szkodliwe, ale czy zdajemy sobie sprawę, jakiego rodzaju szkody w organizmie może wyrządzić?

Według źródeł nawet krótkotrwały kontakt ze smogiem może spowodować u zdrowej osoby:

– stany zapalne,
– podrażnienie spojówek, krtani, tchawicy,
– łagodne, przemijające stany zapalne płuc,
– zmęczenie,
– spadek tolerancji wysiłku*.

Co więcej, u osób chorych na astmę i przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP) może dojść do zaostrzenia schorzeń, nierzadko ze skutkiem śmiertelnym.

Natomiast wieloletni kontakt z zanieczyszczeniami powietrza może być przyczyną nowotworów złośliwych, takich jak:

– rak płuc,
– rak zatok,
– nowotwory jamy ustnej, gardła, krtani i przełyku,
– rak nerek.

Wpływ zanieczyszczonego powietrza na zdrowie dzieci

Substancje zawarte w smogu bardzo niekorzystnie wpływają także na dzieci. Już w okresie płodowym mogą powodować:

– wady wrodzone,
– pogorszenie się takich parametrów, jak masa, długość ciała, obwód urodzeniowy główki.

Po urodzeniu dziecko osiąga w pierwszych latach:

– gorsze umiejętności poznawcze, językowe i motoryczne,
– ma gorszy potencjał rozwoju intelektualnego.

W przyszłości może osiągać słabsze wyniki w szkole, mieć problemy z koncentracją czy funkcjonowaniem w grupie rówieśników.

Dzieci należą do jednej z grup najbardziej narażonych na negatywne działanie smogu. Dlaczego tak się dzieje?

Między innymi dlatego że ich układ oddechowy jest jeszcze niedojrzały (drogi oddechowe są wąskie i krótkie). Poza tym oddychają szybciej niż dorośli i tym samym wdychają więcej szkodliwych substancji, a dodatkowo wiele maluchów oddycha ustami, więc naturalna ochrona w postaci rzęsek nosa nie może zadziałać. Problemem jest również kumulacja zanieczyszczeń blisko gruntu.

Ciekawostki o smogu

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zanieczyszczone powietrze w 30% odpowiada za powstawanie nowotworów.

Czy wiedziałeś, że smog może powodować depresję, niższe poczucie szczęścia, a nawet wpłynąć na niższy poziom IQ przyszłych pokoleń?!

WHO uznaje zanieczyszczenie powietrza za najpoważniejsze zagrożenie środowiskowe dla zdrowia publicznego we współczesnym świecie. Kliknij TUTAJ i sprawdź, jak możesz przeciwdziałać szkodliwemu działaniu smogu w Twojej firmie.

Jeżeli troszczysz się o komfort Twoich pracowników, gości czy klientów, wykonaj samodzielnie audyt czystości i sprawdź, czy zapewniasz im warunki na najwyższym poziomie.